Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Głogowie

---

Historia

Badania archeologiczne, które miały miejsce w latach 60. XX wieku pod przewodnictwem prof. Tadeusza Kozaczewskiego, ujawniły we wnętrzu kolegiaty ślady dwóch kamiennych świątyń jednonawowych. Wzniesienie tych struktur datuje się na okres panowania Bolesława Szczodrego oraz Bolesława Krzywoustego. W 1120 roku, kościół został podniesiony do rangi kolegiaty, kiedy to książę Wojsław ustanowił głogowską kapitułę kanoników. W jej składzie znajdował się m.in. Jan z Głogowa, znany astronom, teolog i filozof, który był nauczycielem Mikołaja Kopernika. Do 1262 roku wzniesiono późnoromańską bazylikę o trzech nawach, z której elementy, jak półkolumny łuku tęczowego czy detale w prezbiterium, przetrwały do dziś.

W latach 1413–1466 kościół przeszedł gruntowną przebudowę, której efekt to gotycka trzynawowa hala otoczona szeregiem kaplic. XVIII wiek przyniósł kolejne zmiany, tym razem związane z barokizacją wnętrza. Nową neogotycką wieżę, wzniesioną w latach 1838–1842 po zawaleniu się starszej, ozdobiono pozłacanym krzyżem o wysokości 5 metrów.

Drastyczne zmiany w historii kolegiaty miały miejsce w czasie II wojny światowej, kiedy to zniszczono wiele jej elementów. Arcydzieło malarstwa autorstwa Lucasa Cranacha Starszego z 1518 roku, znane jako Madonna Głogowska, zostało wówczas wywiezione z Głogowa do Wrocławia, a później do Henrykowa i Lądka-Zdroju. W 1945 roku dzieło trafiło w depozyt do rosyjskiego mjr. Mosiewa, a przez wiele lat uznawano je za zaginione. Dopiero w 2003 roku ujawniono, że obraz znajduje się w Muzeum Puszkina w Moskwie.

W specjalnie przygotowanej krypcie we wnętrzu kolegiaty można zobaczyć relikty romańskiej świątyni z XII wieku, która być może pamięta obronę Głogowa w 1109 roku.

Odbudowa

W roku 1988 podjęto inicjatywę odbudowy kolegiaty z inicjatywy ks. prałata Ryszarda Dobrołowicza, który był proboszczem parafii pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski na osiedlu Kopernik. Na początku prace finansowano głównie z własnych środków, a później korzystano z dotacji oraz darowizn, w tym od Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Pierwsza msza odprawiona w kościele po II wojnie światowej miała miejsce w ostatnią niedzielę maja 1999 roku. Brązowe drzwi do kolegiaty wykonał artysta Czesław Dźwigaj.

Odnowa Kolegiaty

Proces odnowy trwa wciąż i do dnia dzisiejszego wykonano szereg działań remontowych. Należy do nich naprawa murów w części prezbiterium oraz aranżacja wnętrza z wykorzystaniem stylizowanych filarów. Powrócono do pierwotnego układu podłóg, a romańska krypta została przekształcona w rezerwat archeologiczny. Trwają także prace związane z restauracją fresków w bocznych kaplicach oraz na sklepieniu.

Wstawiono nowe witraże zaprojektowane przez Czesława Dźwigaja. W prezbiterium znajdują się trzy witraże: środkowy przedstawiający Zwiastowanie i Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, lewy z wizerunkami św. Hieronima oraz prawy z założycielami dzieła Cichych Pracowników Krzyża. W kaplicy Maryjnej witraże ukazują Matkę Bożą z polskich sanktuariów, a na wschodniej ścianie znajduje się wizerunek biskupa Wilhelma Pluty. Pozostałe okna zdobią postacie świętych.

1 lipca 2006 roku po raz pierwszy rozbrzmiały nowe dzwony – Florian, Barbara i Zofia, które odtworzyły muzyczny interwał pieśni Te Deum. Zainstalowano je na wysokości pięćdziesięciu metrów w miejscu, gdzie kończy się kwadratowy korpus wieży kolegiackiej. Wykonano je w Odlewni dzwonów Anny Felczyńskiej w Gliwicach, a ich wagi wynoszą: Florian 1500 kg, Barbara 1000 kg, Zofia 700 kg, przy czym każdy dzwon ma inny ton dźwięku: największy e’, średni fis’, a najmniejszy gis’.

27 września 2020 roku, w związku z obchodami 900-lecia Kapituły Kolegiackiej, biskup Tadeusz Lityński przywrócił działalność Kapituły Kolegiackiej w Głogowie. Z tej okazji zakupiono również nowe dzieło dra Łukasza Nawrockiego jako naukową rekonstrukcję konserwatorską Madonny z Dzieciątkiem, której oryginał zaginął w 1945 roku.

Droga św. Jakuba

Przy kolegiacie znajdują się kluczowe punkty, w których zbiega się dwa etapy szlaku pątniczego prowadzącego do grobu św. Jakuba, umieszczonego w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Wspomniane etapy to część szlaku wielkopolskiego oraz długo sprawozdawczego dolnośląskiego, które razem tworzą ważny itinerarium pątników.

Tuż obok Kolegiaty funkcjonuje Ośrodek Duszpasterstwa Chorych, gdzie opiekę pełnią Cisi Pracownicy Krzyża, oferując wsparcie i pomoc tym, którzy tego potrzebują.

---

Oceń: Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Głogowie

---