August Schellenberg (bankier)


August Ernst Leopold Schellenberg, urodzony 13 marca 1830 roku w Głogowie, był wybitnym kupcem oraz bankierem związanym z miastem Lwów.

Jego działalność nie ograniczała się jedynie do sfery finansowej – był także aktywnym członkiem Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie oraz znaczącym działaczem gospodarczym i społecznym, co podkreśla jego wpływ na rozwój lokalnej społeczności.

August Schellenberg zmarł w 1894 roku we Lwowie, pozostawiając po sobie ważne dziedzictwo w obszarze ekonomii i działalności społecznej.

Życiorys

Po zakończeniu edukacji w zakresie rachunkowości w Lipsku, August Schellenberg podjął pierwsze kroki zawodowe we Lwowie. W latach 1861–1870 pełnił funkcję głównego agenta Lipskiego Zakładu Ubezpieczeń od Ognia, obejmując obszar Galicji i Bukowiny. W roku 1871 założył i stał się właścicielem Domu Bankowego i Spedycyjnego pod nazwą „August Schelenberg i Syn”, który początkowo mieścił się przy ulicy Hetmańskiej 12, a później przy ulicy Karola Ludwika 1 w Lwowie. Jego firma działała nie tylko w zakresie operacji bankowych, ale również prowadziła hurtową sprzedaż cementu.

Instytucja ta zyskała na znaczeniu, stając się jedną z kluczowych na terenie Galicji. W 1911 roku, po latach działalności, została przejęta przez wiedeński Merkur Bank. Schellenberg był również zaangażowany w branżę ubezpieczeniową; pełnił rolę reprezentanta i generalnego agenta w Towarzystwie Ubezpieczeń „Victoria” we Lwowie od 1871 do 1875 roku. W latach 1860–1864 był generalnym agentem, a następnie dyrektorem generalnym agencji Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie i Rentę „Ankier” („Kotwica”) w Wiedniu, a także reprezentantem tego towarzystwa w latach 1876–1892.

Schelenberg aktywnie uczestniczył w życiu społecznym. Od 1880 do 1894 roku był członkiem oddziału lwowskiego Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, gdzie współdziałał jako działacz i członek Komitetu GTG. Efektem jego pracy była również redakcja miesięcznika „Nadzieja” w Lwowie w latach 1886–1897, który poruszał zagadnienia ekonomiczne i ukazywał się jako dwutygodnik, zawierający aktualne informacje dotyczące rynku oraz papierów wartościowych.

Ale Schellenberg nie ograniczał swojej działalności tylko do sfery gospodarczej. Był zaangażowany w pomoc społeczną, pełniąc funkcję cenzora w 1883 roku oraz członka wydziału Krajowego Stowarzyszenia Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża (mężczyzn) w latach 1884–1891. Później, od 1892 do 1894 roku, działał również w Krajowym Stowarzyszeniu Czerwonego Krzyża, które skupiało zarówno mężczyzn, jak i kobiety w Galicji.

August Schellenberg był także aktywny w działalności publicznej jako asesor ze stanu kupieckiego w senacie spraw handlowych przy Sądzie Krajowym we Lwowie w latach 1867–1870. Był członkiem Izby Przemysłowo-Handlowej w Lwowie w różnych kadencjach: 1867–1869, 1872–1873, oraz 1875–1878. Ponadto, w latach 1884–1890 uczestniczył w pracach Krajowej Komisji zajmującej się przemysłem domowym i rękodzielniczym.

Na koniec jego bogate życie zakończyło się, gdy został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii Górnej Austrii i Galicji.

Rodzina

August Schellenberg pochodził z pruskiego Śląska i wyznawał wiarę ewangelicko-augsburską. Jego osoba oraz cała rodzina przeszły proces polonizacji. Zawarł związek małżeński z Karoliną Marią Werner, która przysnikła na świat 19 sierpnia 1843 w Lwowie. W latach 1884–1891 aktywnie uczestniczyła w działalności Krajowego Stowarzyszenia Dam Patriotycznej Pomocy Czerwonego Krzyża w Galicji, a później, w okresie 1892-1895, była członkinią wydziału Krajowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam dla Galicji.

August i Karolina wychowali pięcioro dzieci: Artura, Othmara, Pawła, Augusta oraz Gizelę. Ich syn Artur Leopold Karol (1862-1908) uzyskał wykształcenie prawnicze, a w 1894 roku został właścicielem Domu bankowego oraz spedycyjnego działającego pod firmą „August Schellenberg i Syn” we Lwowie. Od 1896 pełnił rolę reprezentanta Towarzystwa Ubezpieczeń na życie i rentę „Ankier” (znane także jako „Kotwica”) w Wiedniu. Ponadto był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie w roku 1903 oraz sędzią obywatelskim przy c. k. Sądzie Krajowym we Lwowie. Zmarł i został pochowany na Łyczakowie.

Jeden z ich synów, August, wcielił się w rolę redaktora i wydawcy miesięcznika „Nadzieja”, który funkcjonował w latach 1897-1914. Inny syn, Paweł, związany z rynkiem bankowym, prowadził wspólnie z Kreyserem dom bankowy „Kreyser i Schellenberg” we Lwowie. Niestety, po krachu na giełdzie wiedeńskiej w 1895 roku oraz niewłaściwym udzieleniu kredytów, w tym dla Romana Drohojewskiego, a także wskutek zerwania umowy przez wspólnika, Paweł doprowadzony do rozpaczy popełnił samobójstwo 18 lipca 1898 roku.

Ostatni syn, Leopold, był lekarzem ginekologiem i prowadził prywatny gabinet przy ul. Czarnieckiego 12 we Lwowie. Podobnie jak jego bracia, również był zaangażowany w Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Ich wnuk, August, który ukończył gimnazjum realne imienia Adama Mickiewicza we Lwowie w 1913 roku, zginął jako aspirant artylerii armii austro-węgierskiej 4 listopada 1915 roku na froncie wschodnim, w czasie walk pod Maniewiczami.

Przypisy

  1. Anna Olewnik, „Miesięcznik dla buchalteryi” – pierwsze polskie czasopismo fachowe z zakresu księgowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” tom 97 (153), 2018, s. 182.
  2. Paweł Grata, Bank Krajowy. Osobliwości bankowości galicyjskiej, w Historia bankowości na ziemiach polskich, „Mówią Wieki” nr 1 (648), 2020, s. 66, online [28.02.2020].
  3. Siódme sprawozdanie Dyrekcji Wyższego Gimnazjum Realnego im. A. Mickiewicza we Lwowie za lata 1915–1916 i 1916-1917, Lwów 1917, s. 9.
  4. Bank Krajowy Królestwa Galicyi i Lodomeryi z W. Księstwem Krakowskiem, Lwów 1900, s. 42.
  5. a b c Józef Wilczykowski, Lwów, jego rozwój i stan kulturalny oraz przewodnik po mieście, Lwów 1907, s. 9, 54.
  6. Pamiętnik IV Zlotu Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27–29 czerwca 1903, Lwów 1904, s. 141 Śląska Biblioteka Cyfrowa – wersja elektroniczna.
  7. Ze Lwowa, „Kurier Poranny” R. 22, nr 197 z 18.07.1898 r., s. 4.
  8. Ze świata, „Kurier Warszawski”, R. 78, nr 203 z 25.07.1898 r., s. 5.
  9. Franciszek Reichma, Książka adresowa stołecznego miasta Lwowa, Lwów 1897, s. 147, 202.
  10. Wojciech Morawski, Słownik historyczny bankowości polskiej do 1939 roku, Warszawa 1998, s. 81.
  11. Hof- und Staats-Handbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie: für das 1882, Wien 1882, s. 154.
  12. Arkadiusz Kleczewski, Księga adresów miasta Lwowa. Wydanie nowe, Lwów 1883, s. 11, 16.
  13. Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861, s. 481; 1862, s. 503; 1863, s. 517; 1864, s. 529; 1865, s. 546; 1866, s. 564.
  14. Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 181; 1868, s. 181; 1869, s. 103.
  15. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1884, s. 593; 1885, s. 593; 1886, s. 593; 1887, s. 593; 1888, s. 593; 1889, s. 692; 1890, s. 692; 1891, s. 692; 1892, s. 690; 1893, s. 690; 1894, s. 690; 1895, s. 690.
  16. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1887, s. 209; 1888, s. 209; 1889, s. 233; 1890, s. 233.
  17. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1871, s. 498; 1872, s. 499; 1873, s. 515; 1874, s. 559; 1875, s. 547.
  18. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1860, s. 321; 1861, s. 481; 1862, s. 504.
  19. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 112.

Oceń: August Schellenberg (bankier)

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:9