Gedeon Goedel


Gedeon Goedel, znany również jako Gwidon Goedel, to postać, która odcisnęła swoje piętno na historii regionu łódzkiego. Urodził się 27 marca 1791 roku, a jego życie trwało przynajmniej do roku 1854. W swojej karierze był nie tylko żołnierzem napoleońskim, ale również burmistrzem Aleksandrowa Łódzkiego i Tomaszowa Mazowieckiego, gdzie zasłynął z licznych osiągnięć na rzecz lokalnych społeczności.

Odgrywał istotną rolę jako urzędnik w zarządach lokalnych w innych miastach regionu, a jego decyzje i działania miały znaczący wpływ na rozwój tych miejscowości. Gedeon Goedel jest postacią, która zasługuje na szczególne uznanie w kontekście historii Łódzkiego.

Życiorys

Gedeon Goedel, urodzony 27 marca 1791 roku w Głogowie na Śląsku, był synem austriackiego lekarza wojskowego oraz pierwszego lekarza miejskiego w Aleksandrowie, Amadeusza Goedela (1754-1828), i Elżbiety z Gaertnerów. W 1808 roku Gedeon ukończył polskie kolegium pijarskie w Łowiczu, a następnie podjął pracę jako aplikant na poczcie, początkowo w Łowiczu, a później w Warszawie. W roku 1809 zaciągnął się do 14 pułku piechoty Księstwa Warszawskiego, gdzie służył jako podoficer piechoty.

Goedel wziął udział w kampaniach napoleońskich w 1812 roku, w tym w wyprawie na Moskwę, jak również w 1813 roku podczas bitwy pod Lipskiem. Po powrocie do rodzinnych stron zanotował dramatyczny powrót, ponieważ stawił się jako inwalida ze zgniecioną klatką piersiową, przestrzeloną nogą oraz odmrożonymi rękoma. Od tamtej pory rozpoczął swoją karierę jako urzędnik cywilny.

Na początku był sekretarzem handlu miejskiego w Głownie w latach 1815-1817, następnie pełnił funkcję urzędnika w Skierniewicach, a także egzaktora i ławnika miejskiego w Brzezinach. W 1823 roku wygrał konkurs, który pozwolił mu zostać burmistrzem prywatnego miasta Aleksandrowa, gdzie sprawdził się w roli dobrego zarządcy, organizatora oraz budowniczego, realizując projekty takie jak ratusz, jatki miejskie oraz szkoła.

Znając zarówno język niemiecki, jak i polski, potrafił efektywnie komunikować się z mieszkańcami nowo powstałej osady tkackiej. Cieszył się dużym poparciem dziedzica Rafała Bratoszewskiego, a także aktywnie wspierał budowę kościoła gminy ewangelickiej, kierowanej przez pastora Fryderyka Tuve. W ocenie Rajmunda Rembielińskiego, dzięki przedsiębiorczości burmistrza Goedela, Aleksandrów uniknął kryzysu po śmierci dziedzica Bratoszewskiego w grudniu 1824 roku.

W 1826 roku, jako burmistrz, stłumił bunt czeladników tkackich. W 1830 roku wsparł powstanie listopadowe, organizując wysyłkę oddziału rzemieślniczego do Warszawy, a także przekazując środki medyczne i materiały dla polskiej armii. Te działania doprowadziły do konfliktu z częścią osadników niemieckich oraz władzami rosyjskimi. W 1831 roku został odwołany z pozycji burmistrza Aleksandrowa, a jego powrót na to stanowisko nie był możliwy.

W kolejnych latach pełnił funkcje poczmistrza i burmistrza w Dąbiu nad Nerem, burmistrza Tomaszowa Mazowieckiego oraz Jeżowa koło Rawy. W latach 1840-1847 był drugim burmistrzem przemysłowego miasta Tomaszów Mazowiecki. Jako burmistrz ponownie okazał się dobrym gospodarzem, a w 1844 roku przyczynił się do uznania Tomaszowa za miasto rządowe. Dzięki jego staraniom lokalni fabrykanci otrzymali ulgi finansowe, co pomogło poprawić sytuację ekonomiczną.

Niestety, trudności ekonomiczne w Polsce i w całej Europie między 1846 a 1848 rokiem doprowadziły do jego odwołania ze stanowiska burmistrza. Gedeon Goedel mieszkał z liczną rodziną w murowanym budynku na Rynku św. Józefa 8 (obecnie Plac Kościuszki 20), który należał do Ludwika Pawlikowskiego. Następnie, w latach 1847-1851, pełnił tę samą funkcję w miasteczku Jeżów, pozostając jednocześnie mieszkańcem Tomaszowa.

W 1849 roku uzyskał szlachectwo, o które starał się od lat, opierając się na stopniu oficerskim swojego ojca, Amadeusza, który był lekarzem sztabowym w wojsku polskim. W 1851 roku przeszedł na emeryturę, a 13 czerwca tego samego roku opuścił Tomaszów Mazowiecki wraz z rodziną i osiedlił się w Piotrkowie Trybunalskim.

Ostatnie lata życia Gedeona Goedela przypadały na Piotrków Trybunalski, gdzie zmarł po 1854 roku. Pozostawił żonę, Gertrudę z Trzcińskich Goedel oraz ośmioro dzieci, w tym pięciu synów.


Oceń: Gedeon Goedel

Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:21