Brzostów, znany wcześniej jako Brostau przed rokiem 1945, to dzielnica, która w 1984 roku została włączona w granice miasta Głogów. Jest to osiedle typowe dla regionu, obfitujące w zabudowę jednorodzinną, co nadaje mu charakterystyczny, spokojny klimat.
Na terenie Brzostowa znajduje się istotna infrastruktura, w tym zakład karny, a także największy cmentarz w Głogowie, co sprawia, że dzielnica ma swój szczególny nastrój i historię.
Warto również zaznaczyć, że w Brzostowie miała zostać zrealizowana inwestycja pod nazwą "Galeria Głogowska". Jednak z planów budowy zrezygnowano wskutek protestów lokalnych handlarzy oraz rolników, co pokazuje, jak istotne są dla mieszkańców ich tradycje i otoczenie.
Nazwa
Nazwa tej miejscowości wywodzi się od staropolskiego terminu odnoszącego się do gatunku drzewa, jakim jest wiąz górski, znany potocznie jako brzost. Wieś po raz pierwszy została wzmiankowana w dokumentach w 1175 roku, gdzie występuje pod nazwą Ubrezte, co można tłumaczyć jako „u brzostu”. To również w tym czasie książę Bolesław I rozpoczął tworzenie ogrodów w tej okolicy.
W późniejszych latach, w 1201 roku, miejscowość została uwzględniona w dokumentach papieskich. Włoska kancelaria papieża Innocentego III z Segni wydala dokument, w którym brzmienie nazwy przyjęło formę Wrezt, zlatynizowaną na potrzeby łacińskiego zapisu.
Dalsze kroniki, a w szczególności łacińska księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego z 1295 roku, używają nazwy Brustow. W kolejnych wiekach nazwa miejscowości uległa zgermanizowaniu i przyjęła formę Brostau. Ostatecznie, aktualna nazwa została oficjalnie zatwierdzona w administracyjnych dokumentach 12 listopada 1946 roku.
Historia
W 1290 roku książę Henryk III podarował Brzostów miastu Głogów, nadając mu tym samym historyczne znaczenie. W 1488 roku miejscowość została spłonięta przez księcia Jana II Szalonego, aby uniemożliwić zdobycie jej przez wojska czeskie. Z kolei w 1806 roku Brzostów stał się miejscem kwaterowania wojsk francuskich.
W kolejnych latach, po długotrwałym oblężeniu przez Prusaków, w 1813 roku w miejscowości podpisano kapitulację, co miało ogromne znaczenie dla dalszych losów regionu. Z biegiem lat, w 1892 roku, w Brzostowie powstała szkoła, której budynek w 1945 roku stał się pierwszą publiczną szkołą podstawową w Głogowie oraz również pierwszą szkołą zawodową.
Z uwagi na katastrofalne zniszczenia Głogowa po oblężeniu w 1945 roku i brak odpowiednich budynków do użytku, w Brzostowie zorganizowano pierwszy powiatowy komitet PPR. Wydarzeniem, które miało miejsca 20 kwietnia 1958 roku, było powstanie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, zainicjowane przez Kazimierza Ludwisiaka i Wilhelma Grzegolińskiego.
W 1995 roku, podczas budowy instalacji kanalizacyjnej, odkryto drewniane rury wodociągowe, które powstały na przełomie średniowiecza i renesansu. Interesującym jest fakt, że niektóre z nich są nadal wykorzystywane. Na początku XX wieku Brzostów pełnił również rolę jednego z trzech ujęć wody pitnej dla Głogowa.
W latach 1954–1958 wieś była siedzibą władz gromady Brzostów, która została zniesiona po włączeniu do gromady Ruszowice.
Zabytki
W gminie Brzostów, znajdującej się w okolicy Głogowa, można podziwiać wiele interesujących zabytków, które mają swoje miejsce w wojewódzkim rejestrze. Te obiekty stanowią cenne elementy lokalnej historii i kultury.
Wśród najważniejszych z nich wyróżnia się:
- układ urbanistyczny wsi, datowany na lata 1806–1814,
- kościół fil. pw. św. Wawrzyńca, którego historia sięga 1502 roku, a który był przebudowywany w XVII wieku oraz w 1804 roku,
- cmentarz usytuowany przy kościele,
- murowane domy z przełomu XVIII i XIX wieku, które zwracają uwagę swoimi wolutowymi ozdobami,
- dom przy ulicy Okrężnej 15 (dawniej numer 14), z XVIII/XIX wieku,
- dom przy ulicy Okrężnej 25 (dawniej numer 7), także z XVIII/XIX wieku.
Każdy z wymienionych obiektów nie tylko zachwyca swoim pięknem, ale również opowiada historię lokalnej społeczności, jej tradycji i przemian. Warto je odwiedzić i docenić ich znaczenie.
Granice osiedla
Granice osiedla Brzostów w Głogowie wyznaczają różne sąsiednie dzielnice, co wpływa na jego charakter i społeczność. Północna granica osiedla przebiega wzdłuż obszaru Nadodrze, co tworzy wyraźne oddzielenie od tej części miasta.
W południowej części znajdują się tereny przylegające do dzielnicy Kopernik, która przynależy do centralnych obszarów Głogowa. Wschód graniczy na obszarze Kopernika oraz ciągnie się przez dzielnice Kościuszki oraz Chrobry, które są silnie związane z lokalną historią.
Na zachodzie osiedle kończy się przy granicy z Ruszowicami. Granice te są istotne dla zrozumienia struktury urbanistycznej Głogowa oraz dynamiki społecznej tego obszaru.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 18. [dostęp 05.09.2012 r.]
- Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- Hieronim Szczegóła, Początki władzy ludowej w powiecie głogowskim, w: Zeszyty Lubuskie, nr 6/1969, Lubuskie Towarzystwo Kultury, Zielona Góra, 1969, s. 78
- H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889
- Grünhagen 1866 ↓, s. 58.
- Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 64
- Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
Oceń: Brzostów (Głogów)